Działalność nierejestrowana (inaczej działalność nieewidencjonowana) to forma drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, którą można prowadzić bez zakładania firmy w CEIDG. Kluczową zaletą takiej działalności jest brak wielu obciążeń formalnych i finansowych typowych dla zarejestrowanych firm. Jedno z najważniejszych ułatwień dotyczy właśnie składek na ZUS.

Brak obowiązku ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu tej działalności. Oznacza to, że nie ma obowiązku zgłaszania się do ZUS ani opłacania jakichkolwiek składek ZUS (ani społecznych, ani zdrowotnych) w związku z prowadzoną działalnością nierejestrowaną. Potwierdzają to oficjalne źródła rządowe – prowadzenie drobnej działalności bez rejestracji nie wymaga opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Innymi słowy, dopóki działasz w ramach limitów działalności nierejestrowanej, nie musisz odprowadzać za siebie składek emerytalnych, rentowych, wypadkowych ani składki na ubezpieczenie zdrowotne z tego tytułu.

Podstawa prawna i warunki

Zasada zwolnienia z obowiązku ubezpieczeń wynika z przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. Działalność nierejestrowana nie jest uznawana za działalność gospodarczą w rozumieniu tej ustawy, jeśli spełnia określone kryteria (m.in. przychód miesięczny nieprzekraczający 75% minimalnego wynagrodzenia). Dzięki temu państwo traktuje taką aktywność jako incydentalną, zwalniając ją z ciężarów, które obciążałyby zwykłego przedsiębiorcę – w tym właśnie z konieczności opłacania składek ZUS.

Uwaga: Jeśli przekroczysz dopuszczalny limit przychodu albo przestaniesz spełniać warunki działalności nierejestrowanej, musisz zarejestrować firmę w CEIDG w ciągu 7 dni. Od momentu rejestracji stajesz się przedsiębiorcą i powstaje obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w ZUS oraz opłacania składek (z pewnymi ulgami na start). Dopóki jednak działasz w ramach działalności nierejestrowanej, żadne składki na ZUS nie są należne.

Wnioski dla prowadzących nierejestrowaną działalność

Dla osoby prowadzącej działalność nierejestrowaną w 2025 roku informacja jest jednoznaczna: nie ma obowiązku opłacania składek ZUS z tytułu tej działalności. W praktyce oznacza to brak comiesięcznych obciążeń na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe czy zdrowotne.

Pamiętaj jednak, że rezygnacja z opłacania składek oznacza również brak prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych (np. zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego) za okres prowadzenia takiej działalności. Mimo to, dla wielu początkujących lub dorabiających osób działalność nierejestrowana jest atrakcyjna, ponieważ pozwala wystartować bez kosztów ZUS, co zostało potwierdzone zarówno w przepisach, jak i przez oficjalne komunikaty ZUS oraz serwisy rządowe.

Podstawa prawna: Art. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców definiuje działalność nierejestrowaną i zwalnia ją z obowiązków typowych dla przedsiębiorców. W konsekwencji ZUS nie wymaga opłacania składek od takiej nieewidencjonowanej działalności.