Warunki uzyskania emerytury minimalnej w Polsce

Podstawowe warunki

Aby otrzymać gwarantowaną minimalną emeryturę z ZUS, należy spełnić dwa warunki:

• Osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego – obecnie 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet (źródło MRiPS).
• Wykazanie wymaganego minimalnego stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych) – co najmniej 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet (Ustawa o emeryturach i rentach z FUS, art. 87).

Spełnienie tych kryteriów gwarantuje podniesienie wyliczonej emerytury do poziomu ustawowej minimalnej emerytury. Aktualna kwota minimalnej emerytury po waloryzacji w marcu 2025 r. wynosi 1878,91 zł brutto (ZUS – emerytury minimalne).

Znaczenie stażu ubezpieczeniowego

W zreformowanym systemie emerytalnym (dla osób urodzonych po 1948 r.) długość stażu nie decyduje o samym prawie do emerytury, ale decyduje o możliwości uzyskania gwarantowanej minimalnej wysokości świadczenia. Osoba w wieku emerytalnym z krótkim stażem otrzyma emeryturę niższą od minimalnej (tzw. emerytura groszowa). Osoba z odpowiednim stażem (25 lat dla mężczyzn, 20 lat dla kobiet) ma zagwarantowane podwyższenie świadczenia do minimum (ZUS – emerytury i renty).

Umowa zlecenie a okresy składkowe

Umowy zlecenia mogą być zaliczane do okresów składkowych, jeśli odprowadzano składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. ZUS wyraźnie wskazuje, że każdy okres, za który odprowadzono składki, jest traktowany jako okres składkowy uprawniający do emerytury (ZUS – okresy składkowe i nieskładkowe).

Przykład praktyczny: osoba przez 25 lat wykonywała pracę na umowie zlecenia, regularnie opłacając składki od kwoty 100 zł brutto miesięcznie. Taki okres w całości wlicza się do stażu emerytalnego wymaganego do emerytury minimalnej.

Niskie składki a prawo do minimalnej emerytury

Niska kwota składek nie eliminuje możliwości otrzymania minimalnej emerytury. Państwo gwarantuje dopłatę do świadczenia w wysokości ustawowego minimum. Osoba z 25-letnim stażem i niskimi składkami nadal otrzyma pełną minimalną emeryturę – 1878,91 zł brutto miesięcznie w 2025 r.

Konsekwencje niewystarczającego stażu

Gdyby staż był krótszy niż wymagane 25 lat dla mężczyzn lub 20 lat dla kobiet, emerytura nie byłaby podwyższana do minimum. Mogłaby wynosić symboliczną kwotę – np. 0,01 zł miesięcznie w skrajnych przypadkach (ZUS – dane o emeryturach minimalnych).

Podsumowanie

Osoba, która przez 25 lat opłacała składki od umowy zlecenia (100 zł brutto miesięcznie) i osiągnęła wiek emerytalny (65 lat), będzie uprawniona do emerytury minimalnej. Wymagany staż ubezpieczeniowy został osiągnięty, a niska podstawa składek nie stanowi przeszkody – ZUS podwyższy świadczenie do kwoty gwarantowanej w Polsce.